Ik leg graag uit waar we precies allemaal naar (horen te) kijken om een goede vertaling af te leveren. Voor deze 5 korte tips richt ik me vooral op technische en juridische teksten maar volgens mij gelden deze regels voor bijna elk vakgebied.
Welke vragen zal een professionele vertaler je stellen?
#1 Welke taal 'precies'?
Vertalen naar het Engels, makkie! Niet zo snel, want 'welk Engels?'.
Amerikaans-Engels heeft, net zoals het Nederlands-Nederlands vergeleken met het Vlaams-Nederlands, andere woordkeuzes, een andere woordvolgorde, andere uitdrukkingen en zelfs een andere spelling vergeleken met bijvoorbeeld het Brits-Engels. Kijk maar naar traveling (US) vs. travelling (UK).
Dan praten we nog niet over Australisch-Engels of andere varianten (74 in totaal).
Laat ons dus zeker weten welk Engels je nodig hebt (bij twijfel: 90% van de tijd zijn dit Europese teksten en gaat de voorkeur uit naar Brits-Engels).
#2 Welke doelgroep?
Is je tekst opgesteld voor klanten (B2B of B2C?), medewerkers (nieuw aangeworven of ervaren?), de rechtbank (cliënten of advocaten?), als trainingsdoeleinde voor nieuwe collega's, voor je sociale media? Bevat je tekst veel technisch jargon/vaktaal (mogen we die specifieke termen behouden of leggen we ze uit?), intern gebruikte termen (krijgen we daar een lijst van?).
Je vertaler moet minstens duidelijk weten voor wie hij/zij vertaalt. Heel vaak geeft de tekst dit duidelijk weer, echt niet altijd; geef dus best zo veel mogelijk duiding over je target audience. De meeste goede vertalers zullen er (bij twijfel) steeds naar vragen.
[...] zonder de getrainde taalspier van de vertaler ben je met tools erg weinig [...]
#3 Welke levertermijn?
Je herkent een ervaren vertaler aan het communiceren van zijn levertermijn. Een professionele vertaler zal vragen wanneer je de vertaalde documenten zeker nodig hebt en indien mogelijk, zal hij/zij dit respecteren of zelfs eerder inleveren, zodat er de mogelijkheid bestaat om terug te koppelen en eventueel iets te wijzigen.
Vergeet niet, vertaalwerk van technische en juridische teksten (maar ook van andere vakgebieden) is vooralsnog 'handwerk/breinwerk'. Vakwerk heeft tijd nodig. Er zijn tegenwoordig enorm veel softwaremogelijkheden en hulpmiddelen maar zonder de getrainde taalspier van de vertaler ben je met deze tools erg weinig (zie # 4). Elke vertaler zal steeds zijn beste en snelste termijn aanbieden; binnen de mate van het kwalitatieve mogelijke.
#4 Het gebruik van software?
Het gebruik van software (onder andere als vertaalhulp) is niet meer weg te denken en dat hoeft ook niet. Klanten gebruiken voor hun databanken en technische systemen software waaruit ze woordenlijsten of documenten trekken (zoals BIM-tekeningen, Indesign, Inventor ...), zodat wij ermee aan de slag kunnen. Dat kan prima en werkt in de meeste gevallen probleemloos.
Verwar deze technologie echter niet met vertaalrobots. Geen enkele professionele vertaler zal gebruik maken van Google Translate of andere gedrochten. Voel je niet schuldig om vertaaltools zoals DeepL te gebruiken voor je mailtje naar een anderstalige collega, daar werkt dit perfect voor! Maar laat het vertaalwerk van uw zorgvuldig opgestelde teksten over aan de professionele vakmens, die er met gevoel en een kritisch oog naar kan kijken en de juiste keuzes kan maken.
#5 Contactpersoon?
Last but not least! Een zeer belangrijke, die vaak vergeten wordt. Wie is onze directe contactpersoon in geval er iets niet duidelijk is in de brontekst? Er kan heel veel tijd gewonnen worden als de vertaler zijn/haar vragen onmiddellijk kan stellen of als er bijvoorbeeld een online woordenlijst ter beschikking is, waar we toegang toe krijgen.
Vaak is de aankoopdienst (onze eerste contactpersoon) niet de persoon met de juiste antwoorden en begint er een pingpongspel. Om uw en onze tijd te sparen en efficiënt te kunnen werken, is het handig als we meteen de juiste persoon kennen - we vragen er natuurlijk zelf naar, als dit nodig blijkt.
Mocht je nog iets kunnen toevoegen aan dit lijstje of heb je vragen? Laat het ons gerust weten op info@lcvb.be.
Taalgroeten, Veerle